Trẻ bị nấm lưỡi lâu ngày không khỏi, phải làm sao?

Trẻ bị nấm lưỡi thường gặp trong giai đoạn bé từ 0-3 tuổi. Đây là vấn đề phổ biến và không gây nguy hiểm nếu mẹ biết cách chăm sóc, chữa trị cho bé kịp thời. Bài viết dưới đây giúp mẹ hiểu rõ hơn về các dấu hiệu của nấm lưỡi và cách chăm sóc bé sao cho hiệu quả mà không bị tái phát, mẹ cùng theo dõi nhé!

1. Dấu hiệu trẻ bị nấm lưỡi

Nấm lưỡi ở trẻ được chia thành 2 mức độ: Nấm lưỡi nhẹ và nấm lưỡi nặng. Mỗi mức độ sẽ có những biểu hiện khác nhau, để nhận biết mẹ chú ý quan sát các dấu hiệu sau đây nhé!

1.1. Nấm lưỡi nhẹ

Nấm chỉ tập trung ở lưỡi với các biểu hiện:

• Xuất hiện nhiều đốm, mảng trắng: Khi bệnh mới bắt đầu mẹ quan sát được nhiều đốm trắng hình thành ở đầu lưỡi bé với kích thước nhỏ như đầu bút. Sau 2-3 ngày các đốm lan rộng trên bề mặt lưỡi tạo thành những mảng trắng đục không đồng đều. 
• Bám chắc, khó làm sạch: Các đốm, mảng này bám chặt vào niêm mạc lưỡi và rất khó loại bỏ, nếu mẹ cố gắng cạo sạch sẽ để lại nốt đỏ thậm chí chảy máu.
• Bé bỏ bú, chán ăn: Bề mặt lưỡi bị bao phủ bởi mảng trắng khiến bé bị mất vị giác, đau nhức, nóng rát ở lưỡi nên mẹ thấy bé ăn uống kém hơn, hay bỏ ăn.

1.2. Nấm lưỡi nặng

Trẻ bị nấm lưỡi nhẹ sau 1-2 tuần mà không được phát hiện và chăm sóc đúng cách, nấm sẽ nhanh chóng sinh sôi, lây lan trong miệng bé với các biểu hiện:

• Mảng trắng lan rộng ra toàn khoang miệng: Vòm họng, má trong và toàn bộ niêm mạc miệng bé xuất hiện các mảng trắng đục với kích thước như hạt đậu.
• Lây xuống các cơ quan khác: Nấm có thể xâm nhập vào các cơ quan trong cơ thể gây nên những triệu chứng nguy hiểm, ví dụ: lây đến cơ quan hô hấp gây viêm họng, viêm phổi; lây đến cơ quan tiêu hóa gây tiêu chảy;…
• Quấy khóc thường xuyên, bỏ ăn: Nấm lưỡi nặng làm niêm mạc miệng bé bị tổn thương, đau nhức thường xuyên khiến bé quấy và khóc nhiều, bỏ bú thường xuyên, lâu ngày dẫn đến suy dinh dưỡng, chậm lớn.
• Miệng hôi: Nấm trong miệng bé lâu ngày sẽ phân giải ra những chất có mùi khó chịu làm miệng bé bị hôi.

2. Nguyên nhân trẻ bị nấm lưỡi 

Trẻ bị nấm lưỡi là do nấm Candida albicans gây ra. Đây là loại nấm cộng sinh thường gặp trong miệng bé với số lượng được duy trì ở mức cân bằng nên ít gây hại. Khi gặp yếu tố thuận lợi, nấm Candida sẽ phát triển quá mức và gây bệnh cho trẻ.

Các yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ khiến trẻ dễ bị nấm lưỡi có thể kể đến như:

• Hệ miễn dịch yếu: Trẻ em có hệ thống miễn dịch chưa hoàn thiện nên rất dễ bị nấm tấn công gây bệnh nấm lưỡi. Nguy cơ này tăng cao hơn đối với trẻ sinh thiếu tháng, sinh nhẹ cân, suy dinh dưỡng.
• Mẹ bị nấm âm đạo, âm hộ: Nếu mẹ bị nhiễm nấm ở đường sinh dục trong lúc mang thai nhưng chưa được điều trị triệt để, trong quá trình chuyển dạ sinh con có thể khiến nấm lây sang bé.
• Núm ti mẹ bị nấm: Ti mẹ bị nhiễm nấm có các biểu hiện như ngứa, chuyển màu đỏ bất thường, bong tróc ở phần sẫm màu hình tròn xung quanh núm ti, cảm thấy đau khi cho bé bú,…Trong quá trình bú, nấm từ ti mẹ sẽ lây nhiễm sang miệng bé gây nấm lưỡi.
• Vệ sinh răng miệng kém: Khoang miệng bé nếu không được vệ sinh thường xuyên sẽ đọng lại nhiều cặn sữa, thức ăn,… tạo môi trường đầy chất dinh dưỡng giúp nấm sinh sôi phát triển nhanh chóng gây nấm lưỡi.
• Dùng chung một số đồ vật với trẻ khác bị nấm: Bé có thói quen đưa các đồ vật xung quanh vào miệng để ngậm mút, điều này làm tăng nguy cơ nhiễm nấm lưỡi nếu đồ vật đó là của bạn khác bị nấm.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc dành cho trẻ:
  • Kháng sinh: Việc sử dụng kháng sinh thường xuyên sẽ làm tăng nguy cơ bị nấm lưỡi do kháng sinh làm mất cân bằng hệ vi sinh vật trong miệng bé, khiến trẻ bị nấm lưỡi do số lượng nấm tăng cao.
  • Thuốc Corticoid dạng hít: Bé sử dụng Corticoid dài ngày để dự phòng, điều trị hen suyễn, viêm mũi dị ứng,… có nguy cơ cao nhiễm nấm lưỡi do dây là các thuốc ức chế miễn dịch, dùng lâu sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.

3. Cách chữa nấm lưỡi cho trẻ chuẩn khoa học 

Nấm lưỡi là bệnh phổ biến, không gây nguy hiểm cho trẻ và sẽ khỏi hoàn toàn nếu mẹ phát hiện và xử lý đúng cách. Tùy vào mức độ bị nấm lưỡi của trẻ mà mẹ thực hiện các biện pháp khác nhau, cụ thể là:

3.1 Dùng gạc kháng nấm cho trẻ bị nấm lưỡi nhẹ

Khi trẻ bị nấm lưỡi nhẹ, các dấu hiệu mới xuất hiện 2 – 3 ngày mẹ nên ưu tiên lựa chọn gạc kháng nấm. Gạc kháng nấm là gạc có tẩm sẵn dịch kháng nấm, giúp làm sạch mảng bám bề mặt lưỡi, ngăn ngừa vi nấm phát triển và bám dính ở lưỡi. Các loại gạc này lành tính, an toàn không gây tác dụng phụ như thuốc tây. 

Mẹ thực hiện phương pháp này theo các bước sau đây:

• Bước 1 – Chọn gạc rơ lưỡi: Một số loại gạc kháng nấm tốt nhất cho bé hiện nay đó là: Gạc răng miệng Dr.Papie, gạc răng miệng Tottee, Gạc răng miệng Bonkid,… Khi chọn gạc răng miệng kháng nấm cho bé, mẹ chú ý: 
  • Chất liệu gạc: Ưu tiên chọn loại gạc dạng xỏ ngón có chất liệu mềm mại, sợi polyester dai không bị bục mủn vừa tiện lợi hiệu quả, vừa không gây vướng cộm.
  • Thành phần dịch tẩm ẩm: Nên chọn gạc có công thức dịch tẩm ẩm từ thảo dược an toàn, lành tính có tác dụng điều trị nấm như dịch chiết lá hẹ, NaHCO3, xylitol,… Với loại gạc có công thức đạt chuẩn khoa học sẽ đảm bảo an toàn, đem đến hiệu quả hơn so với gạc thường. Ví dụ như công thức dịch tẩm ẩm của Dr.Papie được Bộ Y Tế kiểm nghiệm, đã đăng ký sáng chế nên rất an toàn và là lựa chọn ưng ý cho mẹ có con bị nấm. 
  • Gạc được hấp tiệt trùng: Gạc được tiệt trùng giúp loại bỏ vi khuẩn, vi nấm. Từ đó sẽ không bị lây nhiễm vi khuẩn, vi nấm từ gạc sang miệng bé. 
• Bước 2 – Rơ lưỡi cho bé: Mẹ xỏ gạc vào ngón tay trỏ, thấm đẫm vào dung dịch đã chuẩn bị, bế cố định bé, giữ đầu cao hơn phần thân để tránh nôn trớ, bắt đầu rơ lưỡi từ từ cho bé theo tứ tự sau:
  • Rơ nướu: Xoa nhẹ nhàng nướu trên và dưới, rơ kỹ các khe cạnh nướu. 
  • Rơ niêm mạc miệng: Chuyển sang rơ phần má và vòm miệng bé theo chiều hình tròn.
  • Rơ lưỡi: Vuốt lưỡi bé 4-5 lần theo chiều từ trong ra ngoài.

Tần suất: Ít nhất 3 lần/ngày, thực hiện sau mỗi bữa ăn khoảng 2 giờ để loại bỏ thức ăn thừa đọng lại.

Lưu ý: 

• Tuyệt đối không cạy mảng trắng: Cạo những mảng đục trắng sẽ sẽ khiến niêm mạc bé bị tổn thương, mẹ chỉ cần rơ nhẹ nhàng ở những vùng bị nấm, tránh thao tác mạnh khiến bé bị đau.
• Mỗi gạc chỉ sử dụng 1 lần: Dùng gạc xong mẹ phải vứt đi, không được tái sử dụng vì gạc đã dính nấm, vi khuẩn và cặn thức ăn trong miệng bé.

Ưu điểm: 

• Ít gây tác dụng phụ do sử dụng các thành phần an toàn, lành tính cho bé
• Chuẩn bị đơn giản, tiện lợi, mẹ có thể tự thực hiện tại nhà.
• Vừa làm sạch mảng bám, vừa ngăn ngừa nấm phát triển nên có thể sử dụng duy trì để bảo vệ lưỡi miệng cho bé về sau. 

Nhược điểm: Không chữa trị được cho bé bị nhiễm nấm nặng, khi bị nấm nặng bé phải kết hợp với việc sử dụng thuốc.

Khoảng bao lâu khỏi: Đây là phương pháp tương đối dễ thực hiện, nếu mẹ làm đúng cách và hàng ngày thì bệnh nấm lưỡi sẽ khỏi sau khoảng 7 – 10 ngày.

Trong số các loại gạc răng miệng cho trẻ bị nấm lưỡi thì Dr.Papie là sản phẩm được nhiều mẹ tin dùng. Với công thức kháng nấm độc đáo kết hợp từ 4 thành phần đã đăng ký sáng chế: 

• Lá hẹ: Chữa tưa lưỡi, nấm lưỡi
• Xylitol: Làm sạch mảng bám
• NaHCO3: chất kháng nấm, ngăn ngừa nấm sinh sôi, phát triển
• Muối: Kháng khuẩn

Hơn nữa, gạc còn được tiệt trùng 2 lần bằng công nghệ tia gamma đảm bảo vô khuẩn an toàn tuyệt đối, không lo bị nhiễm nấm từ bên ngoài vào răng miệng bé.

3.2 Kết hợp gạc rơ lưỡi và thuốc cho trẻ bị nấm lưỡi nặng 

Bé bị nấm lưỡi nặng cần được đưa tới bệnh viện thăm khám và sử dụng các loại thuốc kháng nấm chuyên biệt. Tuy nhiên thuốc kháng nấm chỉ có tác dụng tiêu diệt, không làm sạch mảng bám trên bề mặt lưỡi nên mẹ vẫn cần rơ lưỡi cho trẻ hàng ngày bằng gạc răng miệng. 

Mẹ tham khảo các bước thực hiện sau đây:

• Bước 1 – Chuẩn bị thuốc: Mẹ không được tùy ý dùng thuốc mà cần tham khảo sự tư vấn điều trị của bác sĩ để chọn thuốc kháng nấm hiệu quả, an toàn và phù hợp nhất cho bé. Có 2 loại thuốc chữa nấm được các bác sĩ chỉ định nhiều nhất hiện nay gồm:
  • Nystatin có tác dụng kìm hãm và tiêu diệt nấm trên niêm mạc lưỡi.
  • Miconazole làm suy yếu chân nấm, giúp dễ dàng loại bỏ nấm ra khỏi niêm mạc lưỡi.

• Bước 2 – Sử dụng thuốc cho bé: Tùy từng loại thuốc mà có cách dùng và liều lượng sử dụng khác nhau, cụ thể là:
  • Nystatin: Có dạng bột pha nước, mẹ pha bột thuốc với khoảng 4 thìa nước sôi để nguội với liều ½ gói/lần với trẻ sơ sinh và 1 gói/lần với trẻ nhỏ, dùng 2 lần/ngày.
  • Miconazole: Dạng gel bôi, mỗi lần mẹ dùng lượng 1,25ml gel (khoảng ¼ thìa cà phê) để thoa lên những vùng bị nấm trong khoang miệng bé, mỗi ngày dùng 4 lần sau ăn.
• Bước 3 – Kết hợp dùng gạc kháng nấm: Khi sử dụng thuốc kháng nấm, mẹ cần kết hợp vệ sinh răng miệng cho bé 2-3 lần/ngày để làm sạch mảng bám, ngăn ngừa vi nấm phát triển giúp bé nhanh khỏi hơn. Nhờ đó, phát huy tối đa tác dụng của thuốc. 

Lưu ý:

• Sau khi thấy trong miệng bé không còn xuất hiện các mảng trắng nữa, mẹ cần tiếp tục cho bé dùng thuốc ít nhất 1 tuần để bệnh nấm lưỡi khỏi hoàn toàn.
• Nếu sử dụng thuốc quá 14 ngày mà các triệu chứng không biến mất, mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị dứt điểm.
• Khi bé đã khỏi hoàn toàn, mẹ nên duy trì rơ lưỡi cho bé ít nhất 1 lần/ngày để giữ cho khoang miệng bé luôn sạch sẽ, ngăn ngừa sự trở lại của nấm.

Ưu điểm: Các loại thuốc kháng nấm có tác dụng nhanh, giúp giảm các triệu chứng khó chịu do nấm lưỡi gây ra nhanh chóng. 

Nhược điểm:

• Dùng các thuốc kháng nấm có thể gây ra một số tác dụng phụ cho trẻ như buồn nôn, khó thở, ngứa lưỡi, nổi mẩn.
• Khi mẹ không sử dụng đúng thuốc, đúng liều, đúng chỉ định, tình trạng nấm lưỡi của bé sẽ kéo dài lâu hơn, dễ tái phát, có thể làm nấm nhờn thuốc khiến việc điều trị sau này trở nên khó khăn hơn.

Khoảng bao lâu khỏi: Kết hợp dùng thuốc và chăm sóc răng miệng hàng ngày bằng gạc, bé sẽ khỏi nấm miệng nặng sau từ 2 tuần – 1 tháng.

4. Phòng ngừa trẻ bị nấm lưỡi tái phát 

Nấm lưỡi là loại bệnh rất dễ tái phát vì nguyên nhân gây bệnh vẫn luôn tồn tại trong miệng trẻ. Để kiểm soát được lượng nấm trong miệng bé tránh gây tái phát nấm lưỡi, mẹ nên sử dụng các biện pháp phòng ngừa dưới đây: 

• Vệ sinh sạch sẽ miệng lưỡi bé hàng ngày: Giữ cho khoang miệng luôn sạch sẽ là việc làm vô cùng quan trọng để loại bỏ nơi cư trú của nấm, loại bỏ nguồn dinh dưỡng của nấm Candida. Bên cạnh đó, vệ sinh bằng các loại gạc răng miệng kháng nấm còn kìm hãm, làm giảm sự bám dính của nấm trên bề mặt lưỡi không có điều kiện phát triển quá mức đến tái bệnh nấm lưỡi. Mẹ nên rơ miệng, lưỡi, mũi cho các bé bằng gạc mỗi ngày 2 lần và uống nước súc miệng sau mỗi bữa ăn. 
• Hạn chế cho bé ngậm tay, đồ chơi, núm ti giả: Tay bé, đồ chơi, núm ti giả có thể chứa nhiều bào tử nấm, bụi bẩn. Khi bé ngậm phải những đồ vật này sẽ khiến nấm và bụi lây sang miệng bé gây bệnh nấm miệng. Do đó mẹ nên vệ sinh đồ chơi, vật dụng 1 lần/tuần và rửa tay sạch sẽ cho bé sau khi chơi, ăn uống. Mẹ cũng chú ý tránh cho bé ngậm tay, mút đồ chơi để hạn chế nấm lây nhiễm.
• Không cho bé bú mẹ nếu núm ti của mẹ bị nấm: Nếu núm ti mẹ bị nấm, trong quá trình bú nấm từ ti mẹ sẽ tiếp xúc trực tiếp với miệng bé và khiến bé bị lây theo. Khi đó mẹ cần điều trị cho khỏi rồi mới được cho bé bú trực tiếp. Trong thời gian bị nấm mẹ nên vắt sữa ra bình hoặc cho bé ăn sữa ngoài.

5. Giải đáp 1 số câu hỏi khi trẻ bị nấm lưỡi

Trẻ bị nấm lưỡi làm mẹ rất lo lắng và có rất nhiều thắc mắc về vấn đề này. Để giải đáp một trong số những băn khoăn đó mẹ theo dõi câu trả lời dưới đây: 

5.1 Trẻ bị nấm lưỡi có nguy hiểm không?

Nấm lưỡi ở trẻ em là vấn đề không nguy hiểm. Mẹ có thể tự chữa khỏi hoàn toàn cho bé nếu phát hiện sớm những dấu hiệu và chữa trị theo các cách đã nêu ở trên. Bệnh chỉ thực sự nguy hiểm khi trẻ bị nấm lưỡi lâu ngày mà không được xử lý kịp thời.  

Khi thấy miệng bé có dấu hiệu bị nấm nặng như có mùi hôi, quanh miệng bám đầy những mảng trắng đục loang lổ, bé có dấu hiệu nấm sau 1-2 tuần không đỡ, mẹ cần đưa bé đi khám bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị hợp lý.

5.2 Trẻ bị nấm lưỡi có lây không?

Nấm lưỡi ở trẻ dễ bị lây do tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, miệng của bé có chứa các bào tử nấm, cụ thể như:

• Lây từ trẻ khác bị nấm lưỡi: Trẻ hay có thói quen ngậm mút đồ vật như đồ chơi, bình sữa, núm vú giả,… nên nấm rất dễ lây nhiễm từ miệng bé sang cách đồ vật đó và ngược lại. Do đó khi chơi chung cùng bé bị nấm lưỡi, bé của mẹ sẽ có nguy cơ nhiễm nấm miệng rất cao. Mẹ nên để ý trẻ thường xuyên không cho ngậm mút, cũng như vệ sinh đồ đạc thường xuyên để tiêu diệt nấm bám trên đó.
• Lây từ miệng trẻ bị nhiễm nấm sang đầu ti mẹ và ngược lại:  Khi bú miệng bé sẽ tiếp xúc trực tiếp với núm ti mẹ. Nếu đầu ti mẹ bị nhiễm nấm thì nấm sẽ lây vào miệng bé và ngược lại, nếu bé bị nấm miệng thì mẹ cũng có thể nhiễm nấm theo. Do đó khi phát hiện bị nấm, mẹ nên vắt sữa ra bình cho bé bú hoặc cho bé ăn sữa ngoài.

5.3 Cách phân biệt nấm lưỡi và cặn sữa? 

Mẹ dễ bị nhầm lẫn giữa nấm lưỡi và cặn sữa vì 2 tình trạng này đều làm xuất hiện các mảng trắng trong miệng bé. Để phân biệt chúng mẹ dựa vào các đặc điểm sau:

• Nấm lưỡi: 
  • Các mảng trắng bám rất chắc trên lưỡi, khó loại bỏ sạch, nếu cố gắng cạo bỏ sẽ làm lưỡi ửng đỏ thậm chí chảy máu.
  • Xuất hiện ở trên bề mặt lưỡi, nếu nấm nặng sẽ thấy ở cả trong niêm mạc má, vòm họng.
• Cặn sữa: 
  • Các mảng trắng lổn nhổn, xốp bông, dễ loại sạch sau khi rơ hoặc uống nước.
  • Chủ yếu đọng trên lưỡi, các khe nướu, phía dưới lưỡi.

Chú ý: Nếu cặn sữa đọng lại sau khi bú không được loại bỏ sạch sẽ tạo cơ hội để vi nấm phát triển gây bệnh nấm lưỡi. Mẹ nên bắt đầu vệ sinh khoang miệng hàng ngày cho bé từ sớm, từ khi bé mới chào đời để đảm bảo con lớn lên thật khỏe mạnh! 

Hy vọng những nội dung trên đây sẽ giải đáp được phần nào những thắc mắc của mẹ khi trẻ bị nấm lưỡi. Nếu còn bất cứ băn khoăn gì về vấn đề này, mẹ để lại phản hồi bên dưới hoặc liên hệ với chuyên gia của Dr.Papie qua hotline 0911.225.336 để được tư vấn nhanh chóng và chính xác nhất.

Admin